تحلیلی نقش گرا از کاربردهای حرف اضافۀ با در زبان فارسی

کاربرد فراوان حرف اضافة با در زبان فارسی، پژوهش حاضر را بر آن داشته است تا در چارچوب دستور نقش و ارجاع، با بررسی بازنمایی ساخت منطقی برخی جملات زبان فارسی شنیدۀ پژوهش­گران که دربردارندةحرف با بوده است، به بررسی انگیزش­های دستوری یا معنایی اعطای این حرف اضافه به ­گروه­های اسمی در زبان فارسی بپردازد. نتیجة این نوشتار آن است که حرف اضافۀ با، حرفی اصولاً مکانی و مقوله­ای شعاعی است­ که مفاهیم مربوط به آن از مفاهیمی مرکزی چون باهم­بودن و داشتن منشعب می­شوند. به‌تبع آن، نشان می­دهد که نمی­توان تنها به قوانین اوّلیّۀ بیان­شده در دستور نقش و ارجاع در زمینۀ تخصیص حروف اضافه، بسنده­­ کرد و می‌بایست با بررسی انگیزش­های معنایی، ساخت منطقی جملات حاوی حروف اضافه را به­گونه­ای دقیق­تر ترسیم کرد که از مشکلات و مسائلی­ که در نمودهای ساخت منطقی اوّلیۀ پیشنهادی رویکرد نقش و ­ارجاع وجود داشت، برحذر بود. افزون بر این، تحلیل ارائه­شده در این پژوهش قادر به توجیه کاربردهای متنوّعی از حرف اضافۀ با مانند انواع قیدی، مشارکتی، پذیرنده و ابزاری در زبان فارسی است.